ترانسفورماتور یکی از قطعات بسیار مهم بکار رفته در دستگاههای الکتریکی از جمله سیستمهای تهویه مطبوع میباشد و به منظور تامین ولتاژ و کاهش شوک لحظهای روی دستگاههای برقی نصب میگردد. در این مطلب از فروشگاه بادبزن قصد داریم شما را با این قطعه آشنا نماییم و روشهای تست این قطعه را به شما آموزش دهیم.
ترانسفورماتور چیست؟
ترانسفورماتور(transformer)، قطعهای است که انرزی الکتریکی را با بکارگیری چند سیم پیچ و از طریق القای الکتریکی، از مداری به مدار دیگر انتقال میدهد. به این ترتیب جریان جاری در مدار اولیه ترانسفورماتو باعث ایجاد یک میدان مغناطیسی در اطراف سیم پیچ اول میشود. میدان مغنناطیسی ایجاد شده در بوجود آمدن ولتاژ در مدار دوم نقش داشته و با افزودن بار به مدار دوم، ولتاژ میتواند موجب ایجاد یک جریان ولتاژ ثانویه گردد. ولتاژ القا شده در جریان ثانویه با ولتاژ دو سر سیم پیچ اولیه، با یکدیگر دارای یک نسبت می باشند و در حالت ایده آل این نسبت، برابر نسبت تعداد دور سیم پیچ ثانویه به دور سیم پیچ اولیه میباشد. به این ترتیب با تنظیم تعداد دور سیم پیچهای این قطعه، امکان تغیر ولتاژ در سیم پیچ ثانویه ترانس فراهم خواهد شد.
کاربرد transformer
کاهش جریان پیش از خطوط انتقال انرژی الکتریکی، یکی از مهمترین کاربردهای این قطعه میباشد. از آنجایی که همه هادیهای الکتریکی دارای میزان مشخصی مقاومت الکتریکی میباشند که موجب اتلاف انرژی در طول مسیر انتقال انرژی الکتریکی میگردد، به همین دلیل ترانسفورماتور در ابتدای خطوط قرار میگیرد. میزان اتلاف در یک هادی دارای رابطه مستقیم با مجذور جریان عبوری از هادی میباشد از این رو کاهش جریان به میزان زیادی اتلاف را کاهش خواهد داد، به این ترتیب موجب کاهش هزینههای انتقال انرژی نیز میگردد. به این ترتیب بدون استفاده از transformerها امکان استفاده از منابع دور دست انرژی وجود نداشت.
این قطعات از پربازدهترین تجهیزات الکتریکی میباشند و برخی نمونههای بزرگ این قطعات دارای بازدهای تا 99.75% هستند. امروزه از ترانسفورماتورها در اندازهها و توانهای مختلف استفاده میکنند. برخی از آنها به اندازه بند انگشت بوده و در یک میکروفون جای میگیرد و برخی از آنها بسیار بزرگ و دارای چند گیگا ولت-آمپر میباشند. اما همه این قطعات در ابعاد مختلف دارای اصول و عملکرد یکسانی هستند و تنها تفاوت آنها در طراحی و ساخت میباشد.
کاربرد ترانسفورماتور در کولر گازی
ترانسفورماتور یکی از قطعات الکتریکی بسیار مهم بکار رفته در کولر گازی و اسپلیت میباشد و وظیفه آن تامین ولتاژ مناسب برای المانهای برد الکتریکی نظیر آیسیها، رلهها و … است. transformerها یک ورودی برابر 220 ولت و دو خروجی برابر 12 و 9 یا 12 ولت دارند. با روشن شدن دستگاه، این قطعه گرم میشود که برای محافظت از آن در برابر گرمای بیش از حد، روی ترانس، یک فیوز حرارتی تعبیه شده است. فیوز حرارتی روی هسته ترانسفرماتور نصب میگردد و به صورت سری با مدار سیم پیچ اولیه بسته میشود تا قادر باشد گرمای هسته را بطور کامل احساس کند. دور هسته با پوششی پلاستیکی احاطه شده است که با رسیدن دما به 77 درجه سانتیگراد، وارد عمل شده و مدار را قطع میکند.
روشهای تست ترانسفورماتور اسپلیتها
دو روش برای تست ترانس تعبیه شده در سیستمهای خنک کننده نظیر اسپلیت وجود دارد که در ادامه به شرح آن میپردازیم:
روش اول : تست ترانسفورماتور با استفاده از اهم متر
در این روش با استفاده از اهم متر عملکرد transformer ر ابررسی مینماییم. ابتدا ترانس برد را از روی برد الکتریکی جدا نمایید و مقدار مقاومت ورودی و خروجی آن را با استفاده از اهم متر اندازه گیری کنید.اگر اهم متر مقاومت ورودی برابر 300 اهم را نمایش دهد، به این معنا خواهد بود که سیم پیچ اولیه سالم است. اما در صوتیکه میزان مقاومت ورودی سیم پیچ برابر بینهایت باشد، نشان دهنده آن است که به احتمال زیاد فیوز حرارتی تعبیه شده روی ترانس سوخته است و باید تعویض شود. جهت اطمینان از سوخته بودن فیوز حرارتی تست زیر را انجام دهید:
- ابتدا فیوز حرارتی روی ترانس را باز کرده و پوشش پلاستیکی دور آن را جدا نمایید.
- سپس به دوسر فیوز، پروبهای اهم متر را متصل نمایید.
- مقدار مقاومت صفر نشان دهنده فیوز حرارتی سالم و مقدار مقاومت بینهایت نماینگر فیوز حرارتی سوخته میباشد.
روش دوم: تست ترانس با استفاده از ولت متر
در این روش به ورودی ترانس، ولتاژ 220 ولت متصل میکنیم و از طریق ولت متر ولتاژ خروجی ترانسفورماتور را اندازهگیری مینماییم. برای تست در این روش مراحل زیر را دنبال کنید:
- ورودی ترانس را به ولتاژ 220 ولت برق شهر و سیمهای زرد را به ولت متری که روی رنج ~v تنظیم شده است، وصل کنید. در این حالت ولت متر جریانی بیش از 12 ولت نمایش میدهد.
- سپس پروبهای ولت متر را به سیمهای سفید خروجی متصل کنید. در صورتی که ترانسفورماتور سالم باشد ولتاژی که ولت متر نمایش میدهد حدودا برابر 9 ولت میباشد. در غیر اینصورت به مرحله بعد بروید.
- فیوز حرارتی را از روی ترانسفورماتور جدا کنید و همانند روش اول آن را تست کنید. در صورت سالم بودن فیوز حراراتی، بی تردید ترانس خراب است و باید تعویض شود.