آیا دستگاه تصفیه هوا ، جهت ازبین بردن آلودگی ها مناسب هستند؟
عموم مردم بر این باور هستند که دستگاه تصفیه هوا، آلودگیها را از بین میبرد درصورتی که در واقعیت هیچ سیستم تهویه هوایی از بین برنده آلودگی در معنای عام و تولید کننده و جایگزین اکسیژن خالص نمیباشد.حقیقت تصفیه کننده هوا چیست؟ با ما همراه باشید تا حقایق، مزایا و کاربرد های دستگاه تصفیه هوا را بررسی کنیم.
دستگاه تصفیه هوا چیست؟
دستگاه های تصفیه هوا، محصولی است که در مدلهای مختلف از نوع گردنی برای استفاده شخصی و تصفیه هوای داخل خودرو گرفته تا مدلهای بزرگ برای مصرف صنعتی و خانگی تولید و روانه بازار شده اند. این سیستمها تنها قادرند هوای یک فضای بسته مانند خانه را پالایاش نمایند. تا هوای محیط از:
- مواد حساسیتزا
- برخی میکروبها
- گرد و غبار
- پرز فرش
- مبل
- موی حیوانات
تمیز و پاکیزه گردد.
که برای افراد مبتلا به آسم و آلرژی مفید میباشد. این دستگاه از نظر کارایی از 30 تا 99.99 درصد تفاوت دارند.
انواع تصفیه کننده هوا
دو نوع فناوری تصفیه کننده هوا تاکنون به بازار عرضه شده است از جمله:
- فعال (Active)
- غیر فعال (Passive)
دستگاه تصفیه هوا فعال
دستگاه فعال یا اکتیو با استفاده از یونیزه کردن، هوا را پاکیزه مینماید. به عبارتی در هوا یون های منفی را آزاد کرده تا ذرات آلاینده موجود در هوا مانند:
- غبار
- دود سیگار
- پرز فرش و …
به سطح آن چسبیده و اثر آلایندگی و آلرژی زایی خود را از دست بدهند. مشکل این مدل دستگاه این است که امکان انتشار گاز ازون در این دستگاهها وجود دارد.
دستگاه تصفیه هوای غیر فعال
دستگاه غیر فعال یا پسیو نسبت به نوع قبلی ذرات گرد و غبار را بطور موثرتری نابود میکند. این نوع دستگاه با استفاده از فیلترهای تعبیه شده در آن، ذرات غبار و آلاینده را جذب کرده و هوای پاکیزه از طریق دستگاه وارد محیط مینماید.
انواع فیلتر موجود در دستگاه تصفیه هوا
فیلترهای موجود در تصفیه کننده هوا، وظیفه اصلی تصفیه هوا را در این دستگاه به عهده دارند. عملکرد دستگاه تصفیه هوا به این صورت است که هوا وارد محفظه دستگاه شده سپس با عبور از فیلترهای گوناگون:
- غبار
- ریزگرها
- آلودگیها
و … از آن گرفته شده و هوای تمیز را وارد محیط میکند. توجه به این نکته ضروری است که هنگام انتخاب دستگاهی خریداری نمایید که از نوعی نباشد که گاز ازون (محرک دستگاه تنفسی و ریه هاست) و یون منفی تولید نماید.
عملکرد تصفیه کننده هوا را باید با توجه به هدفی که در نظر داریم بسنجیم.
- دستگاه را برای چه مکانی میخواهیم استفاده کنیم؟
- آیا دستگاه انتظار ما را بر آورده می سازد؟
بطور مثال علاوه بر ریز گرد و غبار، مواد شیمیایی زیادی هم در هوا وجود دارد که نیاز به تفیه کننده های شیمیایی داریم نه فیلتر های ساده و معمولی. در ادامه انواع فیلتر هایی که در تصفیه کننده هوا بکار برده می شود را معرفی مینماییم.
فیلتر اولیه (پیش فیلتر) تصفیه کننده هوا
اولین سد محکم در برابر ذرات آلاینده و غبار ورودی به دستگاه تصفیه هوا میباشد. این فیلتر ذرات بزرگ با قطر 10 میکرون را از بین میبرد. ذرات 10 PM، ذرات مایع و یا جامدی هستند که در هوا وجود دارند. این ذرات به علت:
- سوختن ناقص ترکیبات هیدروکربنی
- احتراق سوخت موترهای دیزلی
- سوزاندن چوب
- فعالیت های ساختمانی و عمرانی و …
ایجاد شه و در هوا انتشار مییابند. این ذرات به علت کوچک بودن به سادگی از طریق تنفس وارد مجازی تنفسی انسان میشوند و موجب بروز بیماری های قلبی و تنفسی میشوند. فیلتر اولیه به افزایش طول عمر دیگر فیلتر ها مانند هپا و کربن فعال کمک میکند. این فیلتر ها قابل جدا شدن از دستگاه و قابل شستشو میباشند.
فیلتر تصفیه کننده هوا هپا (HEPA)
فیلتر هپا به معنای فیلتر هوا با کارایی بالای اجزا (HEPA : High Efficiency Particulate Air) می باشد که به قلب دستگاه های تصفیه هوا شهرت دارد..در بیشتر تصفیه کندده های هوا وجود دارد. مواد تشکیل دهنده این فیلتر :
- پنبه
- فایبرگلاس
- فیبر
می باشد. این فیلتر ذرات بسیار ریز مانند: ویروس ها، باکتری ها و ذراتی از این نوع که با چشم قابل دیدن نمیباشند و برابر 2.5 PM (حدودا 30 برابر کوچکتر از قطر موی انسان) هستند و توسط فیلتر اولیه جذب نشده اند را جذب می نمایند. این فیلتر در اتاق های عمل جراحی در بیمارستان های پیشرفته نیز وجود دارد و ذرات تا 0.3 میکرون را نیز فیلتر مینماید. این فیلتر تا 99.97 درصد ذرات آلاینده موجود در هوا را ازبین میبرد.فیلتر هپا ظرفیت مشخصی دارد و بعد آن باید تعویض گردد. در ظرفیت های بالا این فیلتر حدود 17000 ساعت می تواند کار کند برابر می شود با چیزی حدود 2 سال.
فیلتر تصفیه کننده هوا کربن فعال (Active Carbon)
فیلتر کربن فعال نوعی از کربن میباشد که با ایجاد منافذ بسیار، ذرات آلاینده را جذب مینماید. این فیلتر ذرات آلی فرّار (VOCها) مانند مولد گازی و بو ها را از بین میبرد. این فیلتر ابتدا در سال 1900 طراحی شد و برای تصفیه آب مورد استفاده بود. بعد آغاز جنگ جهانی دوم از این فیلتر در ماسک سربازان برای حفاظت از آن ها استفاده شد. ذرات جذب شده توسط فیلتر کربن اکتیو به هیچ عنوان به هوا باز نمیگردند. این ویژگی سبب شده تا کربن اکتیو موثر ترین فیلتر تصفیه هوا به شمار رود.
فیلتر کربن فعال به مبتلایان به آسم و آلرژی، کودکان و افراد سالخورده کمک موثری مینماید. زیرا وظیفه اصلی این فیلتر جذب مواد شیمیایی موجود در هوا میباشد. حجم کم کربن استفاده شده در فیلترها موجب کاهش کارایی این نوع فیلتر شده است. به عنوان مثال دستگاهی که از 100 گرم کربن فعال استفاه می کند کارایی کمی داشته و نیاز به تعویض زود هنگام دارد. دستگاهی را انتخاب نمایید که حداقل 1 کیلوگرم کربن اکتیو مرغوب داشته باشد.
فیلتر تصفیه کننده هوا لامپ UV
فیلتر لامپ UV برای ازبین بردن باکتری ها و ویروس ها استفاده میشود. با این وجود قایلیت خوبی در از بین بردن آلاینده ها و ویروس ها ندارد زیرا این لامپ جریان هوا را با سرعت بالا عبور میدهد قادر به کشتن بکتری ها نخواهد بود. کارکرد کلی لامپ UV به این صورت میباشد که نور لامپ UV به سطح فیلتر تابانده شده سپس مولکول ها گازی آلاینده شروع به واکنش مینمایند، بعد از تخریب هنگام واکنش به مولکول های بی خطر تبدیلا می شوند. در حین فرآیند واکنس احتمال دارد برخی مولکولها به طور کامل واکنش نداده و به مولکولهای پر خطر و ناشناخته تبدیل شوند. این لامپ بعد از 2 سال باید تعویض گردد و در صورت تعویض نشدن عملکرد خود را از دست داده و کارایی ندارد.
یکی از مشکلات عمده این فیلتر تولید ازون میباشد. از این فیلتر بیشتر در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی برای ضدعفونی کردن محیط استفاده می شود و با توجه به توضیحات داده شده برای استفاده در منازل خطرناک میباشد و توصیه نمیشود.
فیلتر یون سازی در دستگاه های تصفیه هوا
فیلتر یون ساز در دستگاه های تصفیه کننده هوا، به این صورت عمل مینماید که:
- ابتدا یون (ذرات باردار منفی) تولید کرده و وارد هوا می کند
- سپس ذرات آلاینده و غبار به این ذرات باردار چسبیده و از هوا جدا میشود.
در فرآیند باردار کردن ذرات، بطور ناخواسته اکسیژن به ازون تبدیل شده که بسیار مضر می باشد. با بالا بودن ازن موجود در هوا ممکن است مشکلاتی مانند:
- درد قفسه سینه
- سرفه
- سوزش گلو
پیش آید.
فیلتر الکترواستاتیک در تصفیه کننده هوا
این فیلتر تصفیه کننده هوا در دو مرحله دارد:
- ابتدا ذرات معلق وارد دستگاه شده و با استفاده از یک میدان الکتریکی با ولتاژ بالا یونیزه (باردار) میشوند.
- در مرحله دوم ذرات باردار بوسیله صفحات فلزی با بار مخالف جذب شده و جریان هوا از دستگاه تصفبه هوا خارج میشود.
این صفحات بعد از مدتی باید شستشو شوند که کار دشواری میباشد. مشکل این نوع فیلتر تعیین زمان دقیق شستوشو میباشد زیرا پاکسازی فیلتر زودتر یا دیرتر از زمان مناسب موجب ایجاد اختلال در عملکرد دستگاه میشود.
مدل های دستگاه تصفیه هوا
تصفیه کننده های هوا در مدل ها و ظرفیت های مختلفی تولید و عرضه شده اند تا بتوانند به خوب پاسخگوی نیاز مشتریان باشند.در ادامه انواع مدل های این دستگاه را معرفی مینماییم.
- دستگاه ایستاده
- دستگاه همراه
- دستگاه رومیزی
- دستگاه اتومبیل
نکات ضروری هنگاه خرید تصفیه کننده هوا
با توجه به نکاتی در ارتباط با انواع مدل ها و انواع فیلتر های موجود در دستگاه تصفیه هوا بیان شد بهتر است پیش از اقدام به خرید این دستگاه به نکاتی که در ادامه بیان می نماییم توجه کنید.
فضای پوشش دستگاه تصفیه هوا
اولین و اصلیترین نکته میزان فضایی است که قصد دارید هوای آن را تصفیه نمایید. توصیه میشود ظرفیتی که دستگاه تصفیه هوا پوشش می دهد کمی بیشتر از اندازه محیط مورد نظرتان باشد. ظرفیت پوشش این دستگاه به متر مربع می باشد. همچنین برای محاسبه فضای اتاق باید ارتفاع را نیز در نظر داشته باشید. برای مثال دستگاه با ظرفیت 450 تا 500 متر مکعب برای فضایی با 300متر مکعب و ارتفاع 9 متر قابل استفاده است.
عملکر تصفیه کننده هوا
عملکرد دستگاه به دو صورت:
- نرخ تحویل ( CADR )
- تهویه در ساعت (ACH)
می باشد.
نرخ تحویل میزان خروج هوای تصفیه شده از دستگاه را نشان می دهد. هرجه CADR بالاتر باشد یعنی ظرفیت تصفیه دستگاه نیز بیشتر است. براساس ظرفیت و اندازه اتاق میتوانید دستگاه با نرخ تحویل بالاتری خریداری نمایید.تهویه در ساعت نشاندهنده این است که دستگاه در ساعت چندبار تصفیه کامل هوای محیط را انجام داده است.اگر در شهری با میزان آلودگی بالا زندگی میکنید توصیه می شود دستگاهی با ACH چهار انتخاب نمایید. به این معنا که هر 15 دقیقه یبار هوای محیط شما به طور کامل تصفیه خواهد شد.توجه داشته باشید که نرخ تحویل و تهویه در ساعت باید متناسب باشد و اگر دستگاهی نرخ تحویل بالا و تهویه در ساعت پایینی داشته باشد باید به کارکرد کلی آن دستگاه شک کرد و از خرید آن صرفهنظر کنید.
تکنولوژی به کار رفته در دستگاه تصفیه هوا
همانطور که قبل اشاره شد تصفیه کننده های هوا با دو:
- فناوری فعال
- فناوری غیر فعال
تولید و عرضه می شوند. که هنگام خرید باید به طور کامل و دقیق مورد ارزیابی قرار گیرند.
فیلترهای دستگاه تصفیه هوا
فیلترهای موجود در تصفیه کننده هوا بخش مهم و اصلی این دستگاه به شمار میروند. از این رو نوع و کیفیت به کار رفته در این فیلترها نقش بسیار موثری در عملکرد این دستگاه خواهند داشت. در بخش معرفی فیلترها می توانید با انواع آن ها آشنا شوید. توجه داشته باشید تعویض فیلتر این دستگاه ها هزینه بالایی دارد پس بهتر است هنگام خرید دستگاهی انتخاب کنید که فیلتر آن در بازه طولانی نیاز به تعویض داشته باشند.
قابل حمل بودن تصفیه کننده هوا
قابل حمل بودن دستگاه با وزن آن ارتباط داشته اما با توانایی و ظرفیت کارکرد آن ارتباطی ندارد. زیرا دستگاه با اندازه کوچک هم میتواند توانایی تصفیه هوای یک اتاق بزرگ را داشته باشد. پس فریب اندازه بزرگ را نخورید زیرا دستگاه با سایز بزرگ علاوه بر وزن زیاد هزینه بالاتری نیز در بر دارد و فضای بیشتری اشغال مینماید.
سر و صدا و مصرف انرژی تصفیه کننده هوا
توجه داشته باشید که دستگاه حین کار کردن سر و صدای بالایی تولید نکند چرا که آسایش و تمرکز افراد را از بین می برد. صدای دستگاه با واحد دسی بل (db) مشخص شده و در کاتالوگ دستگاه قابل مشاهده است. هرچه دسی بل دستگاه بالاتر باشد میزان صدای آن بالاتر خواهد بود. همچنین در هنگام خرید به مصرف برق و برچسب انرژی موجود روی دستگاه توجه داشته باشید.علاوه بر این بعد از خرید دستگاه توجه داشته باشید حین کار این دستگاه پنجره و درها بسته باشد تا در مصرف برق صرفه جویی شده و کارایی دستگه بالا رود.
نتیجه
هنگام خرید دستگاه تصفیه هوا فریب تبلیغات و توضیحات اغرار آمیز فروشندگان را نخورید. یک تصفیه کننده هوای مناسب تنها ذرات آلاینده و غبار هوا را جذب کرده و هیچ ماده ای به هوا اضافه نمیکند. دستگاه هایی که ازون تولید می کنند بسیار مضر بوده و عواقب جبران ناپذیری به همراه دارند. از برندهای که در زمینه دستگاه تصفیه هوا تخصص کافی دارند خریداری نمایید.فروشگاه بادبزن ارائه کننده انواع تصفیه کننده هوا از برندهای مطرح ، کولر گازی و اسپلیت در سراسر ایران می باشد.