دلایل برگشت مایع مبرد به کمپرسور چیست؟

برگشت مایع مبرد به کمپرسور یکی از عمده‌ترین ایرادات کمپرسورهای تبریدی می‌باشد و موجب از کار افتادن کل سیستم می‌شود. در سیکل تبرید مایع مبرد به صورت گاز از اواپراتور (پنل داخلی) خارج شده و وارد کمپرسور می‌شود. کمپرسورهای تبریدی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که براساس تراکم گاز فعالیت می‌کنند، در صورتی که اواپراتور اختلال داشته باشد و تمام مایع مبرد را به گاز تبدیل نکند، مقداری از آن به صورت مایع وارد کمپرسور شده و عملکرد این قطعه اختلال شدیدی ایجاد می‌نماید و موجب از کار افتادن کل سیستم می‌شود. با ما همراه باشید تا بدانیم دلایل برگشت مایع مبرد به کمپرسور چیست ؟

دلایل برگشت مایع مبرد به کمپرسور

در سیستم تبرید دلایل زیادی موجب ورود مایع مبرد به کمپرسور می‌شوند که در ادامه به معرفی رایج‌ترین دلایل می‌پردازیم:

اختلال در عملکرد اواپراتور

برفک زدن اواپراتو، خرابی فرن‌های اواپراتور، کثیف شدن فیلترهای هوای اواپراتور، انتخاب نامناسب اواپراتور و انتخاب لوله موئین نامناسب موجب می‌شوند، مبرد زمان کافی برای انتقال حرارت نداشته باشد و بخشی از آن به صورت مایع باقی مانده و به کمپرسور برمی‌گردد.

اختلال در عملکرد شیر انبساط

وظیفه شیر انبساط کنترل سرعت ورود مایع مبرد به اواپراتور می‌باشد. در صورت ایجاد مشکل در شیر انبساط، ممکن است مایع مبرد بیش از اندازه وارد اواپراتور شده و درنتیجه برگشت مایع مبرد به کمپرسور رخ دهد. برخی از اختلالات شیر انبساط که موجب بازگشت ماده مبرد به کمپرسور می‌شوند:

• باقی ماندن پلیسه حاصل از لوله‌کشی و ذرات گرد و غبار در شیر انبساط که موجب باز ماندن همیشگی شیر و عبور بیش از حد مبرد می‌شود.
• نصب غیر اصولی محل بالب شیر انبساط که موجب عدم تشخیص سوپرهیت می‌گردد و شیر انبساط مبرد اضافی به سیکل تبرید ارسال می‌کند.
• انتخاب یا تنظیم نادرست شیر انبساط ترموستاتیکی

مهاجرت ماده مبرد (Refrigerant Migration)

وقتی سیستم خاموش است، احتمال ایجاد اختلاف فشار میان ماده مبرد و روغن کمپرسور، افزایش می‌یابد. اختلاف فشار زمانی‌که کمپرسور از اواپراتور سردتر باشد، بوجود می‌آید. عموما این اتفاق در نیمه شب و حوالی صبح رخ می‌دهد. در چنین حالتی مایع مبرد به سمت قسمت‌های کم فشار حرکت می‌کند. به این ترتیب در چنین شرایطی برگشت مایع مبرد به کمپرسور رخ می‌دهد و به علت وزن بیشتر نسبت به روغن، در زیر روغن قرار می‌گیرد. با روشن شدن مجدد کمپرسور، مایع مبرد موجود در زیر روغن، آغاز به جوشیدن کرده و به بخار تبدیل می‌شود، سپس به صورت ذرات ریزی وارد روغن می‌شود. در چنین شرایطی ممکن است کمپرسور کاملا از کار بیافتد.

روش‌های جلوگیری از بازگشت ماده مبرد به کمپرسور

با بکارگیری روش‌های زیر می‌توان از برگشت مایع مبرد به کمپرسور جلوگیری کرد و از ایجاد مشکلات جبران ‌ناپذیر جلوگیری کرد:

1.استفاده از کمترین میزان مبرد موردنیاز در زمان شارژ

وجود مقدار بیش از حد مبرد موجب بازگشت این ماده به موتور دستگاه می‌شود.

2. استفاده از سیل Down Pump برای جلوگیری از برگشت مایع مبرد به کمپرسور

در سیستمی که میزان مبرد از حد مورد نیاز بیشتر است، Down Pump استفاده کنید. سيكل Down Pump در سیستم برودتی موجب می‌شود، ابتدا شیر برقی خط مایع بسته شده و مبرد موجود در اواپراتور را بطور کامل مکش می‌کند، سپس به کاندنسر و ریسیور هدایت می‌شود. در این حالت فشار داخل اواپراتور کاهش یافته و کنترل فشار پایین (control pressure Low)، کمپرسور را قطع می‌کند. در این حالت به دلیل عدم وجود مبرد درون اواپراتور، زمانی که موتور دستگاه خاموش است، برگشت مایع مبرد به کمپرسور رخ نخواهد داد.

3.استفاده از هيتر داخل كارتر برای جلوگیری از برگشت مایع مبرد به کمپرسور

در برخی از دستگاه‌ها به دلیل شرایط کارکرد و نظر مشتری، از Down Pump استفاده نمی‌شود. در این شرایط از هیتر کارتر استفاده می‌شود. هیتر کارتر وظیفه دارد دمای روغن موجود در کارتر را در سردترین قسمت بالاتر نگه دارد. توجه داشته باشید هیتر مانعی برای برگشت مایع مبرد به کمپرسور نمی‌باشد و تنها مایع مبرد موجود در روغن را تبخیر می‌نماید.

4. نصب آکومولاتور (مایع شکن) در خط مکش (Accumulator Suction)

در سیستم‌هایی که احتمال برگشت مابع مبرد به کمپرسور وجود دارد، از  آکومولاتور استفاده می‌شود. در واقع آکومولاتور (مایع شکن) مخرنی برای ذخیره ماده مبرد اضافی می‌باشد و از ورود این ماده به موتور جلوگیری می‌کند. برای نمونه در سیستم هیت پمپ (Pump Heat)، زمانی که عملکرد دستگاه از گرمایش به سرمایش و بالعکس تغییر می‌کند، احتمال بازگشت ماده مبرد به موتور وجود دارد، از این رو وجود مایع شکن در چنین سیستم‌هایی الزامی ‌باشد. همچنین دستگاه‌هایی که از دیفراست با گاز داغ استفاده می‌کنند امکان بازگشت مبرد در زمان شروع یا پایان دیفراست رخ می‌دهد.

علائم برگشت مایع مبرد به کمپرسور

در ادامه به معرفی برخی از رایج‌ترین علائم و نشانه‌های بازگشت مبرد به کمپرسور می‌پردازیم:

• کاهش میزان روغن موجود در سیستم

بخشی از روغن مورد استفاده در سیستم برای روان‌سازی قطعات مکانیکی، توسط ماده مبرد در طول چرخه فعالیت دستگاه به حرکت در می‌آید و وارد کمپرسور می‌شود. در صورت ورود مبرد در حالت مایع به موتور دستگاه، روغن قادر به حرکت صحیح در سیستم نبوده و مقدار زیادی از آن از دست خواهد رفت. در این شرایط استهلاک قطعات مکانیکی به میزان زیادی افزایش یافته و موتور از کار می‌افتد. همچنین زمانی که ماده مبرد به صورت مایع وارد سیلندر می‌شود، باعث جابجایی روغن موجود در جداره‌ها می‌گردد به این ترتیب قطعات به خوبی روان‌سازی نخواهند شد.

• کاهش راندمان و عملکرد سیستم

وجود ذرات روغن در ماده مبرد موجب افزایش چگالی این ماده شده و باعث برگشت مایع مبرد به کمپرسور می‌شود. در این حالت کمپرسور بیش از مقدار استاندارد، فشار را افزایش می‌دهد. این بار اضافی موجب مصرف زیاد انرژی توسط موتور می‌شود و راندمان دستگاه کاهش می‌یابد. به علاوه زمانی که در طول چرخ سیستم روغن درون ماده مبرد باشد، مقداری روغن روی سطح لوله‌ها و شیرها می‌نشیند و راندمان سیستم را کاهش می‌دهد.

• کف کردن روغن

با شروع به کار موتور، فشار ترکیب روغن و مبرد بطور ناگهانی کاهش می‌یابد. این کاهش فشار ،کاهش انحلال روغن در مبرد را نیز به همراه دارد. از این رو روغن در مایع مبرد کمتری حل می‌شود. در این شرایط مبرد اضافه منبسط شده و تبخیر می‌شود. افزایش حجم ناگهانی مبرد موجب جوشیدن مخلوط روغن و مبرد می‌شود که نتیجه آن کف کردن روغن است. در حالت عادی هم ممکن است روغن اندکی کف کند اما در حالت برگشت مایع مبرد به کمپرسور، کف کردن روغن مرتبا رخ می‌دهد.