فلوتر یا قطع کن از جمله تجهیزات مورد استفاده در صنایع مختلف و انواع سیستمهای تهویه مطبوع است که با سیال و مایعات سر و کار دارند. قطع کن در دستگاههای مختلف مانند:
- کولرگازی
- پمپ آب
- کولر آبی
و غیره بکار رفته است و نقش موثری در کنترل سطح سیال عبوری از دستگاه دارد.
در ادامه این قطعه را با جزئیات بیشتری بررسی مینماییم.
فلوتر چیست؟
فلوتر(Floater) یا قطع کن، در لغت به معنای شناور میباشد و کلید کوچکی است که درون یک محفظه ضد آب جای گرفته است. از نگاه دقیقتر و صنعتیتر، میتوان گفت فلوتر بخشی از سیستم یا دستگاه است که به صورت شناور روی سیال تعبیه شده و وظیفه کنترل سطح سیال درون مخزن را برعهده دارد.
در واقع میتوان گفت فلوتر نوعی رله است که جهت کنترل سطح مایعاتی نظیر :
- محولهای قلیایی
- آب
- فاضلاب
- مایعات اسیدی
و هرنوعی سیالی که رسانای برق است و همچنین برای جلوگیری از سرریز شدن یا برگشت جریان آب و سیال، مورد استفاده قرار میگیرد.
به این ترتیب با کم یا زیاد شدن آب درون مخزن، فلوتر سیگنال فرمان را به کنترل کننده اعمال میکند.
اجزای فلوتر
قطع کن دارای از اجزای زیر تشکیل شده است:
- یک گوی توخالی و سبک
- سه سیم که یک سیم، مشترک و دو عدد دیگر کنتاکت باز و بسته میباشد.
با استفاده از این اجزا سطح آب درون مخزن تغییر کرده و باعث بالا و پاین رفتن، فلوتر میشود. این امر، بهعنوان محرکه گوی عمل کرده و به کنتاکت تعبیه شده درون سیستم قابلیت قطع و وصل میدهد.
عملکرد قطع کن
فلوتر(شناور) دارای ساختار و طراحی سادهای میباشد و همانطور که اشاره شد درون سیال شناور میباشد. در اثر بالا رفتن سطح آب یا سیال درون مخزن، کلید شناور زده میشود و فرمان روشن شدن به پمپ برای مثال پمپ آب ارسال میگردد. سپس با خالی شدن مخزن تا حد مشخص و پایین آمدن سطح سیال، مجددا آب یا سیال درون مخزن ذخیره میشود.
کاربرد فلوتر در کولر گازی
در کولر گازی و اسپلیت، فلوتر(Floater) بخشی از پمپ درین میباشد. پمپ درین مجهز به یک مخزن، یک پمپ و یک فلوتر است که در زیر یا درون پنل داخلی اسپلیت نصب میشود. پمپ درین، آب را توسط یک رابط مثل شلنگ با طول و قطر مشخص به درون پمپ درین هدایت کرده و درون مخزن خود ذخیره میکند. وقتی آب درون مخزن به حد مشخصی رسید، کلید پمپ درین توسط شناور (قطع کن) روشن میشود به این ترتیب فعالیت پمپ آغاز شده و آب درون مخزن به لولههای خروجی پمپ منتقل میشود.
انواع فلوتر
شناورها براساس عملکردی که دارند در انواع
- الکتریکی
- مکانیکی
تولید میشوند و در مخازن صنایع مختلف جهت کنترل سطح سیالات مورد استفاده قرار میگیرند.
در ادامه با نحوه عملکرد هریک از انواع قطع کن آشنا خواهیم شد.
قطع کن (Floater) مکانیکی
فلوتر مکانیکی عملکرد بسیار سادهای دارد. درون شناور مکانیکی یک گوی تعبیه شده است که در اثر بالا و پایین رفتن شناور، گوی به حرکت در آمده و کنتاکت درون آن قطع و وصل میشود. انتهای این شناور نیز سه سیم قرار دارد که یکی سیم مشترک و دو سیم دیگر به عنوان کنتاکت قطع و وصل کاربرد دارند. برای تشخیص سیمهای این شناور کافیست به کاتالوگ فلوتر مراجعه نمایید و توسط مولتیمتر سیمها را تشخیص دهید. شناورهای مکانیکی به دو صورت قابل نصب هستند:
1.نصب در بالای مخزن
در صورتیکه فلوتر مکانیکی در بالای مخزن نصب شود، با بالا آمدن سطح آب و پر شدن مخزن، شناور در بالای سطح آب قرار میگیرد و فرمان خاموش شدن را به پمپ ارسال میکند. به این ترتیب محل ورود آب به مخزن بسته میشود. بعد از کاهش حجم آب مخزن، قطع کن در پایین سطح قرار گرفته و پمپ را قطع میکند. این کار مانع سوختن پمپ میشود.
-
نصب در پایین مخزن
در این نوع نصب، فلوتر مکانیکی در ته مخزن تعبیه میشود و در اثر خالی شدن مخزن، پمپ را قطع کرده و از سوختن آن جلوگیری میکند.