پرشر سوئیچ یکی از قطعات سیکل تبرید سیستمهای تهویه مطبوع میباشد که با رسیدن فشار سیال (مایعات و گازها) به میزان مورد نظر موجب قطع شدن مدار الکتریکی شده و مانع آسیب دیدن سایر قطعات دستگاه از جمله کمپرسور میشود. در ادامه با فروشگاه بادبزن همراه باشید تا با سازوکار و انواع این قطعه بیشتر آشنا شوید.
پرشر سوئیچ چیست؟
پرشر سوئیچ نوعی کلید اتوماتیک میباشد و برای کنترل فشار سیالات سیستمهای تهویه مطبوع و تبریدی مورد استفاده قرار میگیرند. نوع و جنس پرشرها باتوجه به محلی که مورد استفاده قرار میگیرد متفاوت است. عموما در سیستمهای تهویه مطبوع و تبرید با گاز فریون پرشر سوئیچ آمونیاکی بکار برده میشود.
نحوه عملکرد کلید پرشر
زمانیکه فشار ورودی دستگاه به میزان مشخص شده برسد، کنتاکت الکتریکی فعال شده و کلید توسط ارسال سیگنال الکتریکی قطع میشود.
این قطعه دارای عملکردهای الکتریکی و مکانیکی میباشد. عملکرد الکتریکی این قطعه به این صورت است که با کاهش یا افزایش فشار، جریان مدار الکتریکی قطع و وصل شود. عموما برای دستگاههایی نظیر کولر گازی استفاده میشود که نیازمند تنظیم اتوماتیک یا کنترل عمل سیالات تحت فشار هستند.
عملکرد مکانیکی این قطعه برای تشخیص نیروی مکانیکی استفاده میشود. برای نمونه یک صفحه حساس به فشار هستند که به صورت اتوماتیک درب ساختمانهای صنعتی را به صورت اتوماتیک باز میکنند.
کاربردهای پرشر
- محافظت از سیستمها در برابر فشارهای بیش از حد بالای مورد نیاز سیستم
- جهت جلوگیری از وقوع حوادث و مشکلات فنی
- محافظت از سیستمها در برابر فشارهای بیش اندازه پایین
- استارت و استاپ الکتروموتور سیستمها ( پمپها ، کمپرسور، کندانسور… )
انواع پرشر سوئیچ
پرشر کلید در انواع گوناگون و با عملکرد متفاوت طراحی شده و به بازار عرضه میشوند. در ادامه انواع مختلف این قطعه معرفی شدهاند:
پرشر پنوماتیک (پرشر سوئیچ هوا)
یکی از سادهترین انواع این قطعه، پرشر پنوماتیک میباشد و در کپرسورهای هوا و سیستمهای پنوماتیک مورد استفاده قرار میگیرد. سایر کاربردهای پرشر هوا به شرح زیر است:
- روشن و خاموش شدن اتوماتیک پمپهای خانگی در هنگام کشیدن آب از تانکر.
- قطع جریان الکتریکی کمپرسور کولرگازی در هنگام رسیدن فاز مخزن گاز به سطح تعیین شده
- مورد استفاده در باتریها
- برای روشن و خاموش کردن زنگ هشدار هواپیما هنگامیکه فشار کابین خلبان به علت ارتفاع، پایین است.
- جهت شمارش ترافیک پمپ بنزینها، لولههایی که از هوا پر شدهاند با ورود وسایل نقلیه، سوئیچ پرشر را فعال میکنند.
پرشر سوئیچ هیدرولیک (سوئیچ آب)
سوئیچهای آب عموما برای موارد زیر کاربرد دارند:
- پمپهای خطوط آب رسانی
- سیستمهای RO
- در اتوموبیلها جهت هشدار فشار روغن موتور پایینتر از سطح ایمن
- برای کنترل قفل اتوماتیک گشتاور انتقالی خودکار
پرشرهای هیدرولیکی در دهه 1960 میلادی، در مدارهای ترمز هیدرولیک جهت کنترل قدرت به چراغ ترمز استفاده میشد اما در خودروهای امروز از سوئیچهایی که مستقیما توسط پدال ترمز فعال میشوند، استفاده میکنند.
سوئیچ فشار گاز
سوئیچ پرشر فشار گاز در برابر جرقه در بخشهای الکترونیکی از حساسیت بالایی برخوردار است و برای موارد زیر کاربرد دارد:
- جلوگیری از اشتعال گاز در قسمتهای الکتریکی
پرشر سوئیچ بخار
این نوع پرشر با بخار کار میکند و از ویژگیهای آن
- قابلیت تحمل دمای زیاد
- قابلیت تحملرطوبت زیاد
میباشد. سوئیچ بخار برای موارد زیر کاربرد دارد:
- خنک کردن هوا، روغن یا فلورید هیدروژن
- فعالسازی سوئیچ الکتریکی (SPDT) در میزان فشار تنظیم شده
دستهبندی پرشر سوئیچ بر اساس مکانیسم کاری
پرشرها در دو نوع مکانیسم کاری فعالیت مینمایند:
- الکترومکانیکی
- حالت جامد (Solid State)
سوئیچهای فشار الکترومکانیکی
سوئیچ فشار الکترومکانیکی با استفاده از انواع سنسور فعالیت میکند. ویژگیهای سنسورهای موجود در این قطعه تعیین کننده
- دقت نسبی کلید
- و طول عمر سوئیچ
میباشد و در مدلهای متنوعی تولید میگردد که به شرح زیر میباشد:
سوئیچ فشار تفاضلی (دیفرانسیل)
کلید فشار دیفرانسیلی دارای
- یک سنسور دیافراگمی، فلزی و یا الاستومری
- دو ورودی یکی با جهت فشار بالا و دیگری با جهت فشار پایین
میباشد . وظیفه آن تعیین اختلاف فشار بین دو ورودی و فعال کردن کلید قطع و وصل میباشد. اگر فشار درون دو ورودی برابر باشد، اتفاقی در سوئیچ رخ نمیدهد. اما با بیشتر شدن فشار در ورودی بالا، دیافراگم با رفتن به بخشهای کم فشار، شفت (یا پیستون) را به سمت سوئیچ حرکت میدهد. به این ترتیب سیگنال الکتریکی مورد نیاز توسط پرشر سوئیچ به محل مورد نظر ارسال میگردد.
سوئیچ فشار دیافراگمی
پرشر سوئیچهای دیافراگمی از جنس فلز یا پلاستیک هستند. در این نوع سوئیچ، دیافراگم با اتصال به ورودی با هر بار افزایش یا کاهش فشار جابجا میشود. در اثر فشار وارد شده به شفت یا پیستون، دیافراگم جابجا شده و موجب جابجایی سوئیچ میگردد. در چنین شرایطی با دو حالت روبرو میشویم:
- با افزایش فشار تا نقطه حداکثر، دیافراگم به سوئیچ رسیده و کنتاکت متصل میشود.
- با کاهش فشار، پیستون یا شفت از کلید جدا شده و سوئیچ به حالت اولیه خود باز میگردد.
پرشر سوئیچ بوردونی
پرشر سوئیچ بوردونی در دستگاههای برودتی و حرارتی، انتقال فشار از سیال به سوئیچ را توسط بوردون انجام میدهد. لوله بوردون ،لولهای فلزی خمیده و بیضی شکل با یک کمان مشخص میباشد. در اثر افزایش فشار، کمان تغییر شکل داده و باز میشود و نوک آن جابجا میشود.
زمانیکه جابجایی به بیشترین میزان تنظیم شده برسد، سوئیچ تحت فشار قرار گرفته و وصل میشود. با کاهش فشار، کمان از سوئیچ جدا میشود و لوله به سمت داخل حرکت کرده و قطع میشود. مزیت سوئیچ بوردونی تحمل فشار بالا و دمای بالا میباشد.
سوئیچ فشار پیستونی
سوئیچ پیستونی، عملکردی مشابه سوئیچ فشار دیافراگمی دارد. درون پیستون این قطعه دو استوانه تعبیه شده است که یکی درون دیگری حرکت میکند. برای بازگشت پیستون به حالت اولیه از فنری با مقاومت ثابت استفاده میشود. برای تنظیم فشار مورد نیاز جهت عملکرد این پرشر میتوان فنر را شل یا سفت کرد.
پرشر سوئیچ حالت جامد
سوئیچهای حالت جامد اولین بار در سال 1980 معرفی شدند. این پرشر سوئیچها از ترکیب یک کرنشسنج و یک ترایاک ساخته شده بودند. اما انواع امروزی این سوئیچ دارای 1 تا 4 نقطه سوئیچ گوناگون و قابل برنامهریزی میباشد و مجهز به خروجی آنالوگ یا دیجیتال همراه با نمایشگر میباشد. مزایای سوویچ حالت جامد در مقایسه با پرشر سوئیچ الکترومکانیکی به شرح زیر است:
- خطای کمتر در حدود 0.25 درصد
- مقاومت در برابر لرزش و ضربه
- توانایی کارکردن در طیفهای گستردهای از فشار
- پایداری بیشتر در طول زمان
- طول عمر بالاتر
راهنمای انتخاب سوئیچ فشار
مهمترین فاکتورها در انتخاب پرشر سوئیچ عبارتند از:
- شناخت نیاز به سوئیچ فشار
- عملکرد کلید
- سیال بکار رفته در سیستم
- کاری که سوئیچ باید انجام دهد.
این قطعه عموما در سیستمهایی که با فشار کار میکنند و به خاموش و روشن شدن در محدوده خاصی از فشار، نیاز دارند نظیر کولرهای گازی و اسپلیت، استفاده میشود.