کمپرسور سیستم های تهویه مطبوع از نظر نوع کارکرد به دو مدل دور ثابت و اینورتر (دور متغیر) تقسیم می شوند. در کمپرسور دور ثابت دما از طریق خاموش و روشن شدن کمپرسور به صورت دستی، تنظیم می شود. اما در سیستم های اینورتر دما از طریق تغییر دور کمپرسور تنظیم می شود و از خاموش و روشن شدن مکرر کمپرسور جلوگیری می شود. در این مقاله تکنولوژی اینورتر، کاربرد و انواع آن را معرفی می نماییم.
اینورتر چیست؟
Inverter به معنای معکوس کننده می باشد و وظیفه کنترل دور موتور و فعال کردن دور موتور را برعهده دارد. به عبارتی یک تبدیل کننده برق است که جریان مستقیم برق را به جریان متناوب تبدیل کرده و بدین صورت وظیفه خود را ایفا می نماید. سپس فرکانس و ولتاژ اعمال شده به الکتروموتور را تغییر داده و برق را به جریان در می آورد.
در کمپرسورهای اینورتر دار، این قطعه به معنای دور متغیر می باشد. گردش کمپرسور دورانی بوده و دارای سرعت متغیر می باشد. گردش کمپرسور باتوجه به دما و رطوبت تنظیم شده توسط کاربر متغیر می باشد و به صورت متغیر این چرخش موتور کم و زیاد می شود. در این تکنولوژی کمپرسور هیچگاه خاموش نمی شود و برای رسیدن به دمای مورد نظر کاربر، دور موتور کم یا زیاد می شود. کمپرسور اینورتر با کمترین میزان مصرف برق فعالیت می نماید و بسته به نیاز، مجددا شروع به کار با دور بالا می کند. درسیکل تبرید سیستم های تهویه دارای کمپرسور مجهز به فناوری اینورتر عموما از گاز مبرد سازگار با محیط زیست R410 استفاده می شود.
وظایف اینوتر در کولر گازی
وظیفه اصلی این فناوری تنظیم دور موتور در کمپرسور می باشد. از دیگر وظایف این تکنولوژی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش مصرف انرژی و کاهش هزینه های برق . کولر های گازی و اسپلیت های مجهز به فناوری اینورتر بین 30 تال 60 درصد کم مصرف تر از مدل های معمولی می باشد و طبیعتا قیمت بالاتری هم دارند.
- این فناوری سرعت دور موتور را تنظیم و کنترل می کند.
- تغییر جهت دور موتور بدون نیاز به کنتاکتور
- خاموش و روشن کردنموتور سیستم تهویه، بدون نیاز به قطع و وصل برق.
- با توجه به اینکه این تکنولوژی موجب کاهش ضربات مکانیکی می شود، افزایش طول عمر مفید بخش های مکانیکی اسپلیت را به همراه خواهد داشت.
- اینورتر از کمپرسور در برابر افزایش ولتاژ حفاظت کرده و مانع آسیب دیدن موتور می شود.
- در زمانی که ولتاژ ورودی دستگاه متغیر است، این امکان را فراهم می کند تا کمپرسور به کار خود ادامه دهد.
انواع تکنولوژی اینورتر در دستگاه های حرارتی و برودتی
- تکنولوژی Inverter V، نسل اول سیستم های اینورتر می باشد. تقریبا تمام شرکت های تولید کننده سیستم های تهویه مطبوع یکبار از این تکنولوژی استفاده کرده و برای ارتقاء آن تلاش نموده اند.
- تکنولوژی DC Inverter، از پیشرفته ترین سیستم های کاهش مصرف برق به شمار می رود و بیشتر در کولرهای گازی مجهز به کمپرسور روتاری حاره ای استفاده شده است.
- فناوری Digital Inverter، برای اولین بار توسط شرکت سامسونگ ارائه شد. دیجیتال اینورتر شکل بهینه Inverter V می باشد و تنها اندکی از لحاظ فنی بهبود داده شده است، اما در حالت کلی با نوع V تفاوت چشمگیری ندارد.
- فناوری اینورتر Nero، عموما در تولیدات شرکت های آمریکایی نظیر جنرال الکتریک، وستینگ هاوس و ویرپول به چشم می خورد. این سیستم حالت آماده بکار بسیار پیشرفته ای دارد و ایمنی کمپرسور هنگام روشن و خاموش شدن را فراهم می سازد.
- تکنولوژی Dual Inverter، توسط شرکت ال جی ارائه شده است و به صورت انحصاری بر روی اسپلیت های ال جی نصب می گردد. این فناوری از نظر طراحی بسیار پیشرفته می باشد و مصرف برق را بیش از 70 درصد کاهش می دهد.
- سیستم Smart Inverter، جدید ترین حالت تکنولوژی Inverter می باشد که بر روی سیستم های تهویه مطبوع نصب شده است. این سیستم بسیار بهینه بوده و بیش از 75 درصد توانایی پایین آوردن مصرف برق را دارا می باشد. این فناوری بر روی دستگاه های برند های ال جی، گری، توشیبا و هیتاچی نصب می باشد.
مزایای کمپرسور اینورتر دار
کمپرسور یا موتور سیستم های تهویه کار گردش گاز در سیکل تبرید را انجام می دهد. کمپرسور از اجزای بسیار مهم دستگاه های سرمایشی و گرمایشی به شمار می رود که دائما در حال کار بوده و برق زیادی مصرف می نماید. از این رو درج اینورتر در کمپرسور این دستگاه ها قابلیت ها و مزایای مهمی برای این قطعه به همراه داشته که در ادامه بیان می کنیم.
ایجاد دمای ثابت و بدون نوسان در کمپرسورهای اینورتر
همانطور که در بخش های پیشین توضیح دادیم این فناوری موجب می شود کمپرسور دستگاه بعد از رسیدن به دمای مطلوب خاموش نشود و تنها سرعت دور موتور تغییر می کند به این ترتیب موجب افزایش عمر کمپرسور و صرفه جویی در مصرف انرژی می شود. کمپرسور دور متغیر دارای 3 دور مختلف می باشد و هنگامی که به تمام ظرفیت کمپرسور نیاز نیست، می تواند به صورت هوشمند با 1/3 یا 2/3 توان خود کار کند.
در حالی که کمپرسور های بدون اینورتر چنین ویژگی نداشته و از زمان شروع تا خاموش شدن با 100 درصد توان خود، فعالیت می کنند که این امر افزایش مصرف برق را به همراه دارد.
کمپرسور دستگاه مجهز به Inverter حرارت و صدای کمتری تولید می کند.
موتور های با دور متغیر برخلاف مدل های معمولی، برای کار کردن نیاز به ولتاژ بالا ندارند. و هنگام کار با دور پایین انرژی گرمایی کمی تلف می کنند. همچنین بخاطر دور کمی که دارند لرزش آن ها کم بوده و صدای زیادی تولید نمی کنند.
عدم استفاده از خازن در کمپرسور دور متغیر
وجود خازن درسیستم های تهویه مطبوع موجب مصرف زیاد انرژی می شود. زیرا هنگام روشن شدن از شبکه برق ولتاژ زیادی می گیرد و موجب آسیب دیدن دیگر وسایل برقی خواهد شد. خازن ها دائما عمل ذخیره و تامین انرژی کمپرسورهای معمولی را انجام می دهند. در موتور های دارای Inverter، این تکنولوژی برق مستقیم را به برق متناوب تبدیل کرده و فرکانس دور موتور را کنترل می نماید. از این رو هنگام استارت اولیه و هنگام کار کولر گازی، به خازن نیازی نیست.
معایب سیستم های تهویه مجهز به تکنولوژی اینورتر
- بزرگترین ایراد سیستم های تهویه مجهز به Inverter قیمت بالای این دستگاه ها می باشد. از آنجایی که این فناوری نوعی کمپرسور پیشرفته با طراحی پیچیده می باشد، هنگام تولید این قطعه هزینه بالایی خواهد داشت که در نتیجه موجب افزایش قیمت خرید دستگاه از 20 تا 40 درصد می شود.
- در سیستم های تمام دیجیتال کلیه برنامه ها و دستورات توسط مادبرد مرکزی ارسال می گردد و هنگام خرابی این برد امکان راه اندازی دستگاه به هیچ عنوان وجود نخواهد داشت.
- هزینه تعیمیر و نگهداری سیستم های اینورتر نسیت به دستگاه های معمولی بیشتر می باشد و در صورت نبودن نمایندگی برنددستگاه در ایران به هیچ عنوان امکان تعمیر و تعویض قطعه وجود نخواهد داشت.
- در مدل ها Inverter در صورتی که دمای بیرون نزدیک به 46 درجه سانتی گراد باشد، قدرت خنک کنندگی دستگاه ممکن است کاهش یابد.