لوله موئین در سیستم تهویه مطبوع یکی از بخش های اصلی سیکل تبرید بشمار می ورود و با عنواوین عامل انبساط یا کاپیلاری تیوب (Tubo capilary) نیز شناخته می شود. از آنجایی که این لوله در تامین سرمایش و گرمایش سیستم های برودتی و حرارتی نظیر کولر گازی و اسپلیت نقش اساسی دارد در این مطلب قصد داریم با ساز و کار این قطعه بیشتر آشنا شویم.
لوله موئین چیست؟
لوله موئین یا لوله مویی، لوله ای از جنس مس با سایز مشخص می باشد که میان کندانسور و اواپراتور جای می گیرد. حداکثر طولر این لوله عموما 400 سانتی متر و حداقل طول آن 100 سانتی متر می باشد و بیشینه و کمینه قطر این لوله به ترتیب 2 و 0.8 میلی متر می باشد. این لوله در سیستم های بزرگ کاربرد نداشته و تنها در دستگاه هایی با ظرفیت پایین نظیر کولر گازی اسپلیت و یخچال خانگی کاربرد دارد.
نقش لوله موئین در کولر گازی
همانطور که از نام این قطعه مشخص است، لوله کاپیلاری وظیفه انبساط و شکست فشار مبرد را برعهده دارد. گاز مبرد از کندانسور با فشار بالا 250psi و حالت مایع و دمای نسبی 35 تا 45 درجه سانتی گراد خارج شده و به لوله موئین می رسد. فشار مبرد با گذر از این لوله 45 تا 60 psi کاهش یافته و به حالت پودر (مخلوط گاز و مایع) در آمده و دمای آن تا 0 درجه سانتی گراد کاهش می یابد. به عبارتی می توان گفت کاپیلاری تیوپ در این دستگاه به عنوان کنترل کننده جریان مبرد در سیستم بکار برده می شود.
سایز لوله موئین کولر گازی
با توجه به ظرفیت برودتی سیستم های تهویه مطبوع، سایز لوله موئین کولر گازی محاسبه می شود. بیشترین سایزهای این قطعه 070، 080 و 090 می باشد که با توجه به محاسبات اولیه کارخانه انتخاب می شود و با شرایط آب و هوایی مناطق اعمال می گردد. در ادامه کاپیلاری تیوب (Tubo capilary) مناسب هر ظرفیت از اسپلیت بیان شده است (ظرفیت برای کولرهای گازی یک تکه متفاوت می باشد):
کولر گازی ظرفیت 36000 = لوله مویی (090) با طول 85 سانتی متر
کولر گازی ظرفیت 32000 = لوله مویی (090) با طول 75 سانتی متر
کولر گازی ظرفیت 30000 = لوله مویی (090) با طول 75 سانتی متر
کولر گازی ظرفیت 24000 = لوله مویی (080) با طول 100 سانتی متر
کولر گازی ظرفیت 18000 = لوله مویی (080) با طول 110 سانتی متر
اسپلیت ظرفیت 18000 = لوله مویی (070) با طول 60 سانتی متر
مزایای لوله کاپیلاری تیوپ
- مهمترین مزیت این لوله، این است که لوله مویی فاقد کنترل کننده فعال می باشد و تنها از طریق خود طول و سایز لوله می توان مبرد را کنترل کرد.
- این لوله نسبت به شیرهای انبساط، قیمت پایین تر و مناسب تری دارد.
- لوله موئین برخلاف شیر انبساط، هنگام خاموش شدن نیز به کار خود ادامه می دهد و موجب می گردد با استارت کمپرسور، فشار اولیه را نداشته باشد.
- برخلاف شیر انبساط که تنها با یک یا چند گاز سازگار است، این لوله با تمام گازهای فریونی سازگار می باشد.
- میزان مصرف گاز مبرد در این قطعه بسیار کم می باشد.
معایب استفاده از لوله موئین
- این لوله قادر به کار کردن در بارهای برودتی پایین نمی باشد.
- به دلیل قطر کمی که دارد در برخی شرایط مسدود می شود.
- این لوله قابلیت تنظیم شدن ندارد.
- لوله موئین تنها با کمپرسور بسته قابل استفاده است.
- در هنگام استفاده از این قطعه امکان استفاده از رسیور وجود ندارد.
شرایط تعویض کاپیلاری تیوب (Tubo capilary) در کولر گازی
کمپرسور سیستم تهویه مطبوع بعد از مدتی که از عملکرد سرمایش و گرمایش آنها می گذرد، ضعیف می شوند و در عملکرد کلی دستگاه مشکلاتی بروز خواهد کرد. در این حالت بهترین راه حل تعویض کمپرسور می باشد. هنگاه تعویض کمپرسور، تعویض لوله موئین هم الزامی بوده و مدار سیکل تبرید نیز باید شستشو شود. از آنجایی که کاپیلاری تیوب (Tubo capilary) کوچکترین جریان عبوری مبرد در سیکل می باشد، روغن همراه با گاز در حال چرخش در سیکل تبرید در این لوله بر جای مانده و سبب گرفتگی آن می شود و به علت کوچک بودن سطح مقطع کاپیلاری تیوب شست و شوی آن بخوبی انجام نشده و تعویض بهترین گزینه می باشد.
نکاتی پیرامون لوله موئین هنگام تعویض
- در هنگاه تعویض لوله موئین دقت داشته باشید لوله متناسب با ظرفیت کمپرسور و بطور صحیح انتخاب شود چراکه انتخاب ناصحیح کاپیلاری سبب کاهش طول عمر کپرسور می گردد.
- قطر و طول لوله موئین متناسب با ظرفیت تبرید و همچنین اختلاف فشار کولر گازی باشد.
- دقت داشته باشید محل نصب لوله کاپیلاری روی سیستم تبرید می باشد و قابل تنظیم نیست. اندازه طول لوله موئین بر حسب شرایط محل مشخص می شود و الزاما باید طول در انتخاب لوله موئین به شرایط آب و هوایی توجه ویژه ای داشت.
بکار بردن اوریفیس بجای کاپیلاری تیوب (Tubo capilary) در کولر گازی
یک راهکار بسیار ساده و بدون ریسک جایگزین کردن اوریفیس بجای لوله موئین می باشد. بر روی اوریفیس بررسی های لازم انجام شده است، این قطعه در ظرفیت های مختلف، بدون هیچ گونه اختلالی در کار کرد سیکل تبرید، عملکرد سرمایش را انجام می دهد.این قطعه در ابعاد ثابت طراحی گردیده است.اما هر یک خروجی متفاوتی دارند که این عمل سبب شده تا برای ظرفیت های مختلف از اوریفیس مناسب با سیستم سرمایشی و گرمایشی استفاده شود.
همچنین بعد از تعویض کمپرسور این قطعه روی خروجی خط رفت نصب می شود.
برای انتخاب اوریفیس مناسب با ظرفیت کمپرسور جدول زیر راهنمای شما می باشد:
اوریفیس شماره 1 : مناسب برای ظرفیت 12000 Btu/h
اوریفیس شماره 2 :مناسب برای ظرفیت 18000 تا 27000 Btu/h
اوریفیس شماره 3 :مناسب برای ظرفیت 30000 تا 36000 Btu/h
اوریفیس شماره 4 : مناسب برای ظرفیت 40000 تا 45000 Btu/h
اوریفیس شماره 5 :مناسب برای ظرفیت 45000 تا 60000 Btu/h
از آنجایی کمپرسور یک قطعه اساسی در سیستم ای برودتی و حرارتی بوده و باید بطور مرتب سرویس شده و شستشو داده شود و نگه داری آن در کیفیت عملکرد آن تاثیر به سزایی دارد بهتر است به طور مرتب برای سرویس این دستگاه و همچنین تعویض لوله موئین آن اقدام نمایید. فروشگاه بادبزن دارای تیمی مجرب از افراد متخصص در زمینه تعمیر و سرویس قطعات سیستم های تهویه مطبوع می باشد. تنها کافیست با ما تماس حاصل فرمایید تا متخصصین ما در کمترین زمان در محل شما حضور یابند.