سنسور ،یک قطعه کوچک الکترونیکی میباشد و قادر است فاکتورهای مختلفی نظیر دما، جریان، ولتاژ، رطوبت، فشار و … را احساس کند. سنسورها برای کاربردهای مختلفی در وسایل الکتریکی گنجانده میشوند. یکی از کاربردهای آنها در سیستمهای برودتی نظیر کولرهای گازی و اسپلیتها میباشد که برای
- تعیین دمای محیط، اواپراتور و کندانسور
- تعیین فشار داخلی دستگاه
و بسیاری موارد دیگر مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه این مطلب به معرفی انواع سنسور مورد استفاده در سیستمهای تهویه مطبوع خواهیم پرداخت.
سنسور چیست؟
سنسور مشتق شده از کلمه Sense و به معنای حس کردن یا حسگر میباشد. وظیفه این دستگاه تبدیل کمیتهای فیزیکی نظیر فشار، حرارت، رطوبت، دما، و …. به کمیتهای دیجیتال یا آنالوگ میباشد.
حسگرها در دستگاههای الکتریکی گوناگون نظیر سیستمهای سرمایشی، PLC و … برای اهداف خاص تعبیه شدهاند. این قطعه به دلیل عملکرد منحصربهفرد و قابلیت اتصال به انواع دستگاههای برقی به یکی از اجزای اصلی و جدانشدنی بسیاری از دستگاههای هوشمند تبدیل شده است.
سنسورها اطلاعات مختلفی از وضعیت اجزای داخلی دستگاه الکتریکی به واحد کنترل ارسال میکنند و به این ترتیب عملکرد و کارکرد دستگاه را در مطلوبترین حالت کنترل کرده و تغییر میدهند.
انواع سنسور در کولر گازی
وجود حسگر در سیستمهای خنک کننده و دستگاههای تبریدی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این سیستمها برای بهبود کیفیت و عملکرد دستگاه همزمان چندین نوع حسگر مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه چند نمونه از مهمترین و اصلیترین سنسورهای مورد استفاده در کولر گازی را معرفی مینماییم:
سنسور دمایی یا ترمیستور
ترمیستور یا حسگر دما، نسبت به تغییرات دما حساس بوده و در برابر کاهش یا افزایش دما ،مقاومتش تغییر میکند. این حسگر یکی از اجزای مهم سیستمهای سرمایشی میباشد و جهت تشخیص دما بکار برده شده است. برد فرمان توسط ترمیستور، دمای محیط یا دمای لولهها را تشخیص میدهد و مطابق اطلاعاتی که کسب میکند، دستوراتی نظیر قطع و وصل کمپرسور، کاهش یا افزایش دما و … را صادر مینماید.
ترمیستورهای بکار رفته در اسپلیتها عموما دارای روکش شیشهای یا مسی هستند.
سنسور فشار
حسگر فشار برای جلوگیری از آسیب دیدن کمپرسور در مسیر حرکت گاز درون پنل خارجی تعبیه شده است. زیرا اگر فشار گاز مبرد بیش از حد نرمال کاهش یا افزایش یابد، در عملکرد کمپرسور اختلال ایجاد شده و باعث خرابی این قطعه گران قیمت خواهد شد.
حسگر فشار بکار رفته در سیستم خنک کننده در واقع یک کلید الکتریکی است که در حالت پیش فرض به صورت دائمی متصل میباشد. به این معنا که کلید در حالت بسته قرار دارد. اما اگر فشار گاز مبرد دستگاه کاهش یا افزایش یابد، کلید الکتریکی از حالت پیش فرض خارج شده و قطع (باز) میشود. در چنین حالتی فاز برگشتی سنسور قطع شده و عملکرد دستگاه متوقف میشود تا کمپرسور آسیب جدی نبیند.
حسگر پایپ
سنسور پایپ نوعی حسگر دماست و تولید و عدم تولید دمای مورد نظر در مدت زمان تعیین شده را تشخیص داده و به برد فرمان ارسال مینماید. به عبارتی حسگر پایپ وظیفه حفاظت دستگاه سرمایشی را برعهده دارد.
به برد الکتریکی دستگاه برنامهای داده میشود که باید تغییرات اهمی سنسور با تغییرات زمانی مشخص شده انطباق داشته باشد به این ترتیب سیستم خنک کننده در حالت طبیعی به فعالیت خود ادامه میدهد. حسگر پایپ به دلیل سرعت بالای کمپرسور برای ایجاد سرما و تغییرات اهمی سنسور، بسیار پر کار میباشد از این رو نسبت به سایر قطعات دستگاه بیشتر خراب میشود.
حسگر الکتریکی
در سیستمهای سرمایشی مدرن و بسیار پیشرفته برای اندازهگیری دما، از سنسور الکتریکی استفاده شده است. این حسگر از نوع دماسنج مقاومتی میباشد و دارای میزان پایه مقاومت بسیار بالا و در حدود 1000 اهم در صفر درجه سانتیگراد است. حسگرهای الکتریکی به شدت به تغییرات دما حساس میباشند.
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و بروز شدن سیستمهای سرمایشی از انواع سنسورهای نظیر دیسشارژ، حسگر تشخیص نفرات، حسگر خواب و … در این دستگاهها استفاده شده است و بیش از پیش موجب محبوبیت کولرهای گازی شده است.